25 września, 2015 Michał Gustowski
Filozoficzne kryminały dla młodych
Czy kryminał to odpowiedni gatunek dla młodszych czytelników? Oczywiście. Udowadnia to Jørn Lier Horst, który ma do tego wszelkie kwalifikacje. Norweski pisarz jest byłym policjantem i uznanym autorem powieści kryminalnych dla dorosłych.
W 2012 r. Jørn Lier Horst zaczął pisać detektywistyczne powieści dla młodszych czytelników. Jego seria CLUE opowiada historię czwórki przyjaciół: Cecyli, Leo, Une i Egona, którzy mieszkają nad Zatoką Okrętów. Akcja „Zagadki Zegara Maltańskiego” rozpoczyna się w pensjonacie Perła, w ponad stuletnim, skrywającym niejedną tajemnicę ośrodku. Pensjonat ostatnio nawiedzają dziwne postaci. Ktoś nocą kręci się po ogrodzie, ktoś ukradkiem robi zdjęcia przybywających gości. W tym czasie z więzienia ucieka sprawca zuchwałej kradzieży ze sklepu jubilerskiego w Oslo – złodziej Zegara Maltańskiego.
CLUE to nie tylko nazwa wydawniczej serii, ale i pisarska metoda Horsta. Już na początku powieści autor rozsypuje ślady, które doprowadzą bohaterów do rozwikłania tytułowej zagadki. Ale poza głównym wątkiem, pojawiają się tutaj inne, równie tajemnicze. Jednym z nich jest historia tragedii, która dotknęła rodzinę Cecyli.
Dziewczynka zamieszkuje mały pokój w odległej części budynku. Nie może spać, powracają do niej wspomnienia tragicznie zmarłej matki. Okoliczności jej śmierci budzą wątpliwości: Cecylia zastanawia się, dlaczego matka wyszła nagle z przyjęcia, które sama zorganizowała? Dlaczego znaleziono ją w innej sukience niż ta, w której widziano ją na zabawie? Gdzie podział się naszyjnik, który miała wtedy na sobie? Osobiste śledztwo doprowadzi bohaterkę do odpowiedzi na część nurtujących ją pytań.
Wartka akcja, ciekawe wątki i dobrze zarysowane postaci sprawiają, że czytając Horsta nie sposób się nudzić. Norweski pisarz jest bowiem mistrzem w kreowaniu atmosfery tajemnicy i budowania napięcia, które utrzymuje się aż do samego rozwiązania fabuły. To, co wyraźnie odróżnia jego pomysł na książki dla młodzieży, to wątek poznawczy. W przypadku „Zagadki Zegara Maltańskiego” dostajemy dawkę informacji na temat historii i pochodzenia tego cennego przedmiotu. Jednak to nie wszystko. Horst podsuwa czytelnikom pytania dotyczące samej natury czasu i jego pojęcia. Prowokuje do stawiania pytań i szukania własnych odpowiedzi na najtrudniejsze kwestie. To chyba największy pożytek z czytania literatury, który ktoś kiedykolwiek wymyślił.
„Zagadka Zegara Maltańskiego”
Jørn Lier Horst
tłum. Milena Skoczko
Wyd. Smak Słowa