Amerykańskie złudzenia

Wydawnictwo Literackie rozpoczęło edycję dzieł Philipa Rotha w nowej, kolekcjonerskiej serii. Po „Kompleksie Portnoya” przyszedł czas na znakomitą „Amerykańską sielankę”.

Blisko 600-stronnicowa powieść jest uznawana za jedno z najważniejszych osiągnięć pisarza. Opublikowana w 1997 r., nagrodzona Pulitzerem książka jest panoramą XX-wiecznej Ameryki i psychologicznym studium rodziny. Panoramiczność nie oznacza jednak tutaj mnogości skomplikowanych wątków. Jest wręcz odwrotnie – „Amerykańska sielanka” to powieść niemal kameralna. Oparta na monologach, jest przede wszystkim opowieścią o losach trzech pokoleń rodziny amerykańskich Żydów. W jej tle słychać echa najważniejszych wydarzeń XX-wiecznej historii Stanów Zjednoczonych: kryzysu gospodarczego, wojny w Wietnamie i ruchów wolnościowych.

Pretekstem dla tej opowieści jest spotkanie absolwentów szkoły w Newark. Nathan Zuckerman, alter-ego pisarza, zafascynowany postacią spotkanego po latach kolegi, rozpoczyna swoją opowieść, w której opisuje sztafetę pokoleń typową dla amerykańskiego społeczeństwa. Na końcu tego wyścigu nie czekają jednak spełnienie i szczęście. Biegnącym podstawia nogę młoda Merry – buntowniczka i rewolucjonistka, odrzucająca „starą” Amerykę. Coraz bardziej radykalna, tak angażuje się w pacyfistyczne ruchy, że wreszcie podkłada bombę! Sielanka stopniowo zamienia się w tragedię.

Chociaż scenariusz opowieści jest dramatyczny i przejmujący, to „Amerykańską sielankę” czyta się z rosnącą przyjemnością. Precyzyjny, ironiczny język doświadczonego pisarza sprawia, że nawet całostronicowym zdaniom nie brakuje lekkości. Narracja wciąga i trzyma w napięciu aż do samego, zaskakującego w wymowie końca.

Opowiadana przez Rotha historia, pełna dygresji i stawiająca pytania o odpowiedzialność i nieuchronność losu, przywołuje na myśl starotestamentową przypowieść. Złamany życiorys bohatera i rozpad rodziny stają się doskonałą metaforą i pretekstem do rozliczeń z przeszłością i amerykańskimi marzeniami.

„Amerykańska sielanka”
Philip Roth
Wydawnictwo Literackie

Udostępnij